Herkes her yaşta felç olabilir. Bazı risk faktörleri inme olasılığını arttırdığı için inmeden kendinizi ve sevdiklerinizi korumak adına en iyi yol bu risk faktörlerini bilmek ve nasıl yönetileceğini anlamaktır.
İnme için yaş veya aile öyküsü gibi risk faktörlerinin bazılarını kontrol edemeyebilirsiniz fakat diğer risk faktörlerini kontrol ederek inme riskini azaltabilirsiniz. Hem erkek hem de kadınlarda inme oluşabilir. Yaş, cinsiyet, ırk veya etnik köken gibi, kontrol edemeyeceğimiz bazı faktörler felç riskini arttırabilir: Yaş, inme için en önemli risk faktörüdür. Yaşlandıkça inme riski artar. 55 yaşın üzerinde her 10 yıl inme riskini iki kat arttırmaktadır. Buna rağmen 65 yaşın altında da inme görülme riski oldukça fazladır. Cinsiyet, inme çoğu birçok yaş grubunda erkeklerde kadınlara göre daha sık görülür. Ancak inme yüzünden ölüm olasılığı kadınlarda erkeklere oranla daha yüksektir. Hamilelik ve doğum kontrol hapı kullanımı kadınlarda inme riskini arttırabilir. Irk veya etnik köken, inme geçirme riski zencilerde beyazlara oranla neredeyse iki kat yüksek olup inmeden ölüm oranları da zencilerde beyazlardan daha yüksektir.
Birçok hastalık inme riskini artırabilir. Risk kontrolü için mutlaka doktorunuza danışın ve aile öykünüze, yaşınıza, cinsiyetinize ve risk faktörlerinize uygun check up yaptırabileceğiniz merkezlerde düzenli check up yaptırın.
Önceden geçirilmiş inme veya geçici iskemik atak; önceden geçirildiği bilinen bir inme veya geçici iskemik atak varsa başka bir inme geçirme riskiniz yüksektir.
Yüksek Tansiyon; yüksek kan basıncı inme için büyük bir risk faktörü olup ilaçlar ya da yaşam tarzı değişiklikleri ile kan basıncını düşürmek felç riskini azaltabilir.
Yüksek Kolesterol; Kolesterol karaciğer tarafından yapılır veya belirli gıdalarda bulunan mumsu, yağ benzeri bir madde olup karaciğerimiz vücudun ihtiyacına yetecek kadar kolesterol yapar, ama biz genellikle yediğimiz gıdalarla ihtiyacımızdan daha fazla kolesterol alırız. Vücudumuza kullanabileceğimizden daha fazla kolesterol alırsak, ekstra kolesterol beyin de dâhil olmak üzere, arterlerde birikebilir. Bu birikim damarların daralmasına, inme ve diğer sorunlara yol açabilir.
Kalp Hastalığı; birçok kalp hastalığı inme riskini artırabilir. Koroner arter hastalığı arterlerde plaklar oluşturarak beyne giden oksijen açısından zengin kanın akışını azaltır ve inme riskini artırır. Kalp kapak defektleri, atriyal fibrilasyon gibi düzensiz kalp atışları ve kalp odacıklarında genişleme gibi diğer kalp rahatsızlıkları emboli ve inmeye neden olabilir.
Diyabet; Diyabet hastalığı da felç riskini arttırdığı için diyabeti doğru yönetmek riski azaltır.
Orak Hücre Hastalığı; iskemik inme ile ilişkili bir kan hastalığı olup kırmızı kan hücreleri anormal bir orak şeklindedir. Bu orak şekilli hücreler bir kan damarına takılarak beyne kan akışını engelleyerek felçliğe yol açabilir.
Yaşam Tarzı ve Alışkanlıklar; yaşam tarzı seçimleriniz inme riskini etkileyebilir. Riski azaltmak için, doktorunuz yaşam tarzında değişiklikler önerebilir. Sağlıklı yaşam tarzınız inme riskini azaltabiliyor.
Sağlıksız Diyet; doymuş yağ, trans yağ ve kolesterolü yüksek diyetler kalp hastalığı ve inme riskini arttırmaktadır. Beslenmede çok fazla tuz (sodyum) kan basıncı düzeylerini artırabilir ve buda inme riskini arttırabilir.
Fiziksel Hareketsizlik; obezite, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve diyabet gibi diğer risk faktörleriyle birlikte yetersiz fiziksel aktivite inme riskini arttırmaktadır. Düzenli fiziksel aktivite ile inme riskinizi azaltabilirsiniz.
Obezite; obezitede vücutta aşırı yağ vardır,”kötü” kolesterol ve trigliserid düzeyleri yüksek ve “iyi” kolesterol seviyesi düşüktür. Kalp hastalığına ek olarak yüksek kan basıncı ve diyabete yol açarak inme riskini arttırır.
Çok fazla alkol kullanımı; kan basıncı düzeylerini ve inme riskini artırabilir. Aynı zamanda arterleri sertleştirir, trigliserid ve kan yağlarını artırır.
Tütün kullanımı; inme riskini artırır, kalp ve kan damarlarına zarar verebilir. Ayrıca, nikotin, kan basıncını yükseltir, kanın taşıyabileceği oksijen miktarını azaltır. Diğer insanların içtiği sigara dumanına maruz kalma (pasif içicilik), sigara içmeyenlerde bile inme riskini artırabilir.
Felç olmadan önce risk kontrolü için mutlaka doktorunuza danışın ve aile öykünüze, yaşınıza, cinsiyetinize ve risk faktörlerinize uygun check up yaptırabileceğiniz merkezlerde düzenli check up yaptırın.
